Farmasötik kremlerde emülsiyon kararlılığının iyileştirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CEYDA KESER

Danışman: Hale Gürbüz

Özet:

Emülsiyonların endüstriyel kullanımına yönelik çok sayıda uygulama alanı vardır. Bunlar; gıda emülsiyonu, kişisel bakım ve kozmetik ürünleri, zirai kimyasal maddeler, farmasötikler, boyalar, kuru temizleme malzemeleri ve petrol endüstrisindeki emülsiyonlardır. Farmasötik emülsiyonlar, kapsülleme, çözünme, kararlılığı arttırma ve kontrollü etken bileşenlerin dağılımında yaygın olarak kullanılmaktadır. Farmasötik alanda emülsiyonlar, paranteral, oral ve topikal yollar için ilaç dağılım sistemleri olarak yaygın şekilde kullanılmaktadır. Emülsiyon sistemleri, birbiri ile karışmayan en az iki sıvının birbirleri içerisinde damlacıklar halinde dağıldığı heterojen sistemlerdir. Emülsiyonların kullanımından kaynaklanan en büyük zorluk termodinamik kararsızlıklarıdır. Bu durumda, emülsiyon kararlılığının bozulmasına ve faz ayrışmasına sebep olmaktadır. Faz ayrışım mekanizmaları, topaklanma, birleşme, kremlenme, Ostwald olgunlaşması ve faz ayrışması olarak tiplerine göre ayrılmaktadır. Yüzey aktif madde eklenmesi, emülsiyon kararlılığının iyileşmesine izin vermektedir. Buradan yola çıkılarak farmasötik kremlerin emülsiyon kararlılığının arttırılması amaçlanmıştır. Deneysel çalışmanın ilk kısmında deney tasarımı için karıştırma sıcaklığı, karıştırma süresi, karıştırma hızı, yüzey aktif madde türü ve konsantrasyon miktrarı optimum koşullarda belirlenmiştir. Yüzey aktif madde türü olarak iyonik olmayan yüzey aktif maddeler seçilmiştir ve deneme çalışmalarına %1,5, %3 ve %4,5'luk konsantrasyonlarda ekleme yapılmıştır. Deneme çalışmaları belirlenen optimum değişken seviyelerine göre hazırlanmıştır. Daha sonra her bir deneme için görünüş, pH, iletkenlik, viskozite, donma-çözülme döngüsü ve tanecik boyutu tayini yapılmıştır. Yapılan çalışmaların sonucunda uygun sonuç gösteren deneme çalışması 25 0C ± 2 0C / % 60 RH ± %5 RH koşullarında stabiliteye kaldırılmıştır ve aynı testler uygunlanmıştır. Üretim prosesinde yapılan değişikliklerin emülsiyon kararlılığına pozitif bir etkisi gözlemlenmemiştir. Stabileteye kaldırılan deneme çalışmasının formülasyonuna eklenen yüzey aktif madde ve konsantrasyonunun emülsiyon kararlılığını iyileştirdiği tespit edilmiştir.