Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çanakçıoğlu N. G.(Yürütücü), Şalgamcıoğlu M. E.
TÜBİTAK Projesi, 2022 - 2024
Bilim ve teknoloji açısından hızla değişmekte ve gelişmekte olan çağımızda, çocukların, bu hızlı değişimin ortaya çıkardığı sorunları daha iyi anlayan bireyler olabilmeleri için, küçük yaşlardan itibaren fen bilimlerine olan ilgilerinin ve öğrenme motivasyonlarının canlı tutulması oldukça önemlidir. Bu sebeple, çocukların bilimsel kavramlar hakkında temel bilgilere sahip olmaları ve bu bilimsel bilgileri gündelik yaşamda nasıl uygulayabilecekleri konusunda eleştirel düşünme becerilerini geliştirme ihtiyaçları bulunmaktadır. Özellikle matematik, fizik, kimya, biyoloji gibi yoğun hesap ve hafıza becerisi gerektiren bilim dalları kapsamında ele alınan kavramların, gündelik yaşantıyla bütünleştirilerek öğretildiği, çocuk müzeleri, kütüphaneler, doğal yaşam parkları, bilim merkezleri, gökevi (planetaryum), su dünyası (oceanarium) gibi alanlar, öğrencilerin deneyimine dayalı, eğlenceli ve etkileşimsel eğitim çevreleridir.
Bilimi sevdirmek, farklı yaş gruplarını bilimle buluşturmak, bilim ve teknolojiyi anlaşılır ve ulaşılır kılmak amacıyla tasarlanan bilim merkezleri, dünyanın pek çok kentinde olduğu gibi Türkiye’nin de çeşitli kentlerinde faaliyete geçmeye devam etmektedir. Sunulan bu araştırma kapsamında, bilim merkezlerinin eğitsel içeriği kadar mimarisinin, sirkülasyon şeması ve interaktif etkileşim düzeneklerine ilişkin yerleşiminin de önemli olduğu savunulmaktadır. Bu bağlamda, araştırma bilim merkezlerinin mimari organizasyonunun, öğrenme deneyimine katılım konusunda davetkâr, duyulara yönelik olarak olumlu anlamda uyarıcı, öte yandan öğrenme deneyimini engelleyici çevresel stres unsurlarından arındırılmış olmasının, öğrencinin motivasyonunu arttırıcı etkiler sunabileceği konusuna odaklanmaktadır.
Bilim merkezlerinin mimari tasarımlarına ilişkin yapılan kanıta dayalı araştırmalar, öğrencilerin daha etkin öğrenmesi ve edindikleri bilgiyi daha kalıcı bir hale getirebilmelerine yönelik yararlı sonuçlar ortaya koyma potansiyeline sahiptir. Bu bağlamda, araştırma, öğrencilerin tercih, davranış ve öğrenme düzeyinin, bilim merkezinin (1)dizimsel özelikleri ve (2)dizimsel özelliklere bağlı olarak mekânda oluşan kalabalık düzeyiyle ilişkili olduğu hipotezine dayanmaktadır. Bu kapsamda, araştırmada, bilim merkezinin dizimsel özellikleri ile öğrencinin mekansal tercihleri ve öğrenme düzeyi arasındaki bağıntıların incelenmesi hedeflenmektedir. Araştırma, enformel eğitim çevrelerinin mimari karakteristiği ile öğrenme düzeyi arasında literatürde kayda değer miktarda çalışmaya rastlanmamış olunması nedeniyle, bilim merkezlerine ilişkin bir tasarım kılavuzu hazırlanmasına yönelik bir nitelik taşıması bakımından özgün ve alanında ilk olma özelliğine sahip bir çalışmadır.
Araştırmanın metodolojisi kapsamında, 80 ortaokul öğrencisi, iki farklı grup dâhilinde, Türkiye’de faaliyette olan bir bilim merkezini, sanal olarak tasarlanmış ortamda deneyimleyeceklerdir. Araştırmada kullanılan metodolojik altyapı, Türkiye’de var olan bilim merkezlerinin aksayan mekânsal sorunlarına çözümler üretilmesine ve yeni yapılacak olan bilim merkezlerinin mimari projelerine kılavuzluk edebilecek mekânsal ölçütlerin belirlenmesine yönelik çalışmalarda kullanılabilecek niteliktedir. Bununla birlikte araştırma kapsamında elde edilecek olan bulgular bilim merkezlerinin tasarımı konusunda hazırlanmış olan “Bilim Merkezi Binaları Hakkında Temel Bilgilendirme Dokümanı”na katkı sağlayabilir. Araştırma kapsamında yürütücü ile birlikte, mekansal dizim konusunda uzman iki danışman ve bir araştırmacının yer alması, sanal ortamın öğrencilerin deneyimine hazır edilmesi konusunda ve interaktif eğitim deneyiminin ardından sanal ortamda öğrencilerin yanıtlayacağı fen bilgisi alanındaki soruların hazırlanması konusunda ise danışmanlık alınması planlanmaktadır. Araştırma, proje yürütücüsünün kariyer hedefleri doğrultusunda, eğitim mekânlarının mimari konfigürasyonu ile öğrencilerin öğrenme düzeyleri arasında gelecekte sürdürmeyi hedeflediği çalışmalar için öncül bir çalışma olma potansiyeline sahiptir.