Gemi Operasyonlarında İnsan Güvenilirliği Analiz Ve Takip Sistemi Önerisi (İ-Gats)


Çelik M. (Yürütücü), Çiçek K.

TÜBİTAK Projesi, 2014 - 2017

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Ekim 2014
  • Bitiş Tarihi: Nisan 2017

Proje Özeti

Son yıllarda endüstriyel ve akademik organizasyonların odak konularından biri insan performansını etkileyen faktörlerin incelenmesidir. Başta nükleer enerji olmak üzere tıp, savunma sanayi, sağlık hizmetleri, elektronik sistemler ve taşımacılık alanında konu ile ilgili detaylı teorik çalışmalar devam etmektedir. Ancak, denizcilik endüstrisinin ihtiyaçlarına cevap verebilecek nitelikte bir çalışmanın olmadığı görülmektedir. Oysa gemilerde meydana gelen kazalar ve tehlikeli oluşumlarda insan faktörü yüksek oranda ön plana çıkmaktadır. Son yıllarda insan hataları üzerine uluslararası otoritelerin (Uluslararası Denizcilik Örgütü, Uluslararası Çalışma Örgütü, Gemi Klaslama Kurumları, vb.) çalışmalarını artırdığı görülmektedir. Dolayısıyla bu çalışmalar denizcilik endüstrisi karar mercilerinin ve paydaşlarının bu konudaki çözüm beklentileri ile paralellik arz etmektedir. Bu kapsamda, bu proje ile gemi platformunda personel hatalarından doğabilecek operasyonel problemleri en aza indirgemek için özgün bir insan güvenirliliği analiz ve takip sistemini bilgi tabanlı olarak geliştirlmesi hedeflenmiştir. Akademik literatürde mevcut insan güvenirliliği analizi yöntemlerine de katkı yaparak geliştirilen bu sistem çeşitli gemi tipi filolarında test edilmiş ve operasyonel uygulanabilirliği sağlanmıştır. İ-GATS projesi kapsamında yürütülen çalışma ile;  gemi operasyonlarında insan güvenirliliğini ölçerek hata riskini en aza indirgenmasi planlanmış; kritik gemi operasyonları için test etme fırsatı sağlamış; insan hatası ölçümü için geçerli bir yaklaşım geliştirerek gemi operasyonel konseptine uygun çözümler üretilmesi sağlanması amaçlanmış ve gemi platformunda insan güvenirliliğinin sürekli izlemesi için önerilen yaklaşımı kullanıcı arayüzü yazılımı ile desteklenmesi hedeflenmiştir. Böylece gemi emniyet yönetim sistemi uygulamalarına katkı sağlanması planlanmıştır. Proje çıktısı olarak İ-GATS yazılımı ortaya konulmuş ve çeşitli gemi operasyonlarında test edilmiştir.

 Projenin, kısa vadede denizcilikte insan güvenilirliğinin bilgi tabanlı ölçümü ve hassasiyet düzeyi kavramları, orta ve uzun vadede denizcilik otoritelerine yeni bir emniyet konsepti (gemi personeli güvenilirlik indeksi gibi) olarak sunulması ile ülkemizi uluslararası düzeyde denizcilik bilgi ve teknolojileri konularında çözüm öneren noktaya taşıması hedeflenmektedir.