Muğla, Yatağan, Milas ve Gökova faylarının paleosismolojik, morforktonik ve kinematik özellikleri


Creative Commons License

Akyüz H. S. (Yürütücü)

TÜBİTAK Projesi, 2017 - 2019

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Mart 2017
  • Bitiş Tarihi: Eylül 2019

Proje Özeti

Proje çerçevesinde Muğla civarında yer alan Milas, Yatağan, Muğla Fayları ve Gökova Fay Zonu üzerinde detaylı haritalama, kinematik, morfotektonik ve paleosismolojik analiz çalışmaları yapılmıştır.

Milas Fayı, Milas ilçe merkezinin KB’sı ile GD’su arasında yaklaşık K60°B konumunda uzanan iki segmentten oluşur. Bu segmentler üzerindeki kinematik ve morfolojik göstergeler hâkim sağ yanal hareketi verir. Morfometrik analiz çalışmaları tektonik süreçlerin etkili olduğunu göstermektedir. Paleosismolojik hendek çalışmaları da bu bulguyu destekler. Hendeklerde iki adet eski deprem belirlenmiştir. Bu depremlerden eski olan MÖ 7722±1510 öncesine aittir. MÖ 1702±260 ile MÖ 2963±67 arasında ise daha yeni bir deprem belirlenmiştir.

Yatağan Fayı, Yatağan ilçesi batısında K50°-60°B konumlu uzanır. 25 km uzunluğundaki fay KD’ya eğimli bir normal fay karakterindedir. Kinematik analiz çalışmaları ve morfolojik veriler normal atım bileşeninin hâkim olduğunu gösterir. Morfometrik analiz çalışmaları tektonik süreçlerin erozyonal süreçlerden daha baskın olduğunu belirtir. Yatağan Fayı üzerinde yapılan hendek çalışmalarında, MS 142 yılında meydana gelen büyük bir depremin verileri bulunmuştur.

Muğla Fayı, Muğla ilinin batısından başlayarak ve Muğla havzasını kuzeyden sınırlayarak GD’ya doğru döner ve Gölcük köyü yakınında sona erer. Yaklaşık 25 km uzunluğundaki bu fay G-GB’ya eğimli bir normal fay karakterindedir. Morfometrik analizler, tektonik olayların erozyonal süreçlerden daha etkin olduğunu ve morfolojiyi denetlediğini göstermiştir. Paleosismolojik çalışmalarda sınırlı veriler elde edilmiştir. İl merkezindeki bir çalışmada Holosen-Geç Kuvaterner’de birden fazla depremin bölgeyi etkilediği, bu depremlerden birinin MÖ 6000 yılı civarında meydana gelmiş olduğu belirlenmiştir.

Gökova Fay Zonu, Gökova Körfezi’nin kuzey kenarını sınırlayan doğu-batı gidişli bir fay zonudur. Karada doğuda Ula ilçesinden başlayan fay zonu batıda Çökertme’ye kadar yaklaşık 60 km devam eder. Fay boyunca yapılan gözlemler ve kinematik analizler hâkim bileşenin normal faylanma olduğunu gösterir. Morfometrik analizler tektonizmanın morfolojiyi denetlediğini ortaya koyar. Ören civarındaki paleosismoloji çalışmaları ile iki eski deprem belirlenmiştir. Bu depremler 1052±236 ile MÖ 163±72 arası ve MS 945±84 ile MS 1587±48 arası olarak yaşlandırılmıştır.