KENTLEŞMENİN BİYOKLİMATİK KONFOR ŞARTLARI ÜZERİNE ETKİLERİ; BOLU ÖRNEĞİ


Kazancı Altınok G., Kırkık Aydemir P.

City Health Journal, cilt.2, sa.2, ss.47-55, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 2 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2021
  • Doi Numarası: 10.1111/j.1365-277x
  • Dergi Adı: City Health Journal
  • Sayfa Sayıları: ss.47-55
  • İstanbul Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kentleşmeye bağlı olarak hızlı nüfus artışı, yapılı yüzeylerin artması, aşırı asfaltlaşma ve yeşil alanların tahribi vb. faktörler kentlerin çevrelerine göre farklı iklim özelliğine sahip olmalarına ve biyoklimatik konfor açısından yakıcı- boğucu ortmalar oluşturmaktadır. Bu olumsuz konfor şartları kentlerde halk sağlığını tehdit etmektedir. Biyoklimatik konfor, insanların bulunduğu ortamda atmosferik koşullara karşı uyarılmadığı koşullardır veya insanların konforlu hissetmesidir. Konforsuz şartlar insanlarda sağlık sorunlarına, hastalık yükünün  artmasına,  iş  verimlerinde  azalmaya  ve  psikolojik  bunalımlara  neden  olmaktadır.  Çalışmanın  amacı  ortalama  600  –  900 metre yükseltide kurulan, çok büyük olmayan ve yeşil doğası ile bilinen Bolu’da kentleşmenin biyoklimatik konfor şartlarına etkilerini araştırmaktır. Çalışmada kentsel alanı temsilen 743 yükseltideki Bolu meteoroloji istasyonu ile kırsal alanı temsilen 948 yükseklikteki Bolu Dağı meteoroloji istasyonun 2010 – 2019 yılları arası 10 yıllık ölçüm verileri kullanılmıştır. Yöntem olarak biyoklimatik konfor çalışmalarında birçok etkeni bir arada hesaplayan ve Dünya’da yaygın kullanılan RayMan modeli aracılığıyla PET indisi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda yaz mevsiminde kırsal istasyon ile kent istasyonu arasında 11  ̊C PET farkı gözlenmiştir. Kırsal istasyonda konforlu şartlar  algılanırken,  kent  istasyonunda  sıcak  stresleri  algılanmaktadır.  Bolu  kent  merkezinin  yaz  mevsiminde  halk  sağlığını  tehdit edecek şekilde boğucu sıcak streslerine maruz kaldığı görülmüştür. Kentleşmenin biyoklimatik konfor şartlarına etkilerini azaltmak ve sürdürülebilir sağlıklı kentler için coğrafi bakış açısıyla kent biyoklimatik konfor modelleri geliştirilerek kentsel planlamalar yapılması gerekmektedir.