Dalgacık Bulanık Zaman Serisi Yöntemi ve Gri Tahmin Yöntemi ile Türkiye Buğday Verimi Tahmini


Creative Commons License

Başakın E. E., Ekmekcioğlu Ö., Özger M., Çelik A.

Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, cilt.7, sa.3, ss.246-252, 2020 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu çalışmada Türkiye’nin 1946-2018 yıllarına ait buğday verim değerlerinin analizi yapılmıştır. Elde edilen 73 yıllık buğday verim değerleri (kg da-1) literatürde son yıllarda sıklıkla kullanılan iki adet matematiksel yöntem ile analiz edilmiştir.

Zaman serisi alanında kullanılan Bulanık Zaman Serileri (BZS) ve Gri Tahmin (GT) algoritmaları bu çalışmada kullanılan iki analiz yöntemidir. Ayrıca bu modellere ek olarak zaman serisi önişlem yöntemlerinden olan Ayrık Dalgacık Dönüştürme

(ADD) tekniği kullanılarak BZS yöntemi ile hibrit bir model oluşturulmuştur. Analiz aşamasında 53 adet yıllık buğday verim değeri modellerin eğitilmesinde, 20 adet yıllık buğday verim değeri ise modellerin test edilmesinde kullanılmıştır. Modellerin

istatistiksel olarak başarılı olup olmadıkları, hata kareleri ortalaması (HKO) ve verimlilik katsayısı (VK) başarı kriterleri ile test edilmiştir. Sonuçlar incelendiğinde, dalgacık bulanık zaman serisi (DBZS) modellerinin en yüksek VK değerine ve en

düşük HKO değerine sahip olduğu görülmüştür. Tarım bilimleri alanında ilk kez kullanılan bu yöntem sayesinde daha isabetli kararların alınması öngörülmektedir. Ayrıca çalışma ile, oluşturulan hibrit modelin daha sonra geliştirilmesi adına diğer

araştırmacılara ışık tutacağı düşünülmektedir.