Jeotermal Aramada İki Yeni Yapısal Unsur: Yırtılma Fayları ve Horstlardaki Sıyrılma Kıvrımları


Palabıyık Y., Özdemir A.

Türkiye IV. Bilimsel ve Teknik Petrol Kongresi, Ankara, Türkiye, 18 - 20 Kasım 2020, ss.1-12

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1-12
  • İstanbul Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Büyük Menderes ve Gediz Grabenleri’ndeki (Batı Anadolu) yüksek sıcaklıklı jeotermal rezervuarlar, yaklaşık D-B yönlü normal faylar boyunca ve yaklaşık K-G yönelimli yırtılma fayları ile ilişkili yapısal karmaşıklığa sahip yoğun çatlaklı kayaçlarda oluşmuştur. Rezervuarlar, genel olarak Kuvaterner yaşlı yırtılma fayları ile kesişen, örtüşen ve/veya sonlanan doğrultu atımlı faylara yakın konumludur. Ayrıca, graben havzası içerisindeki akışkanların iletken kenar ve/veya yırtılma fayları aracılığı ile horsttaki sıyrılma kıvrımlarına taşınması veya sıyrılma kıvrımlarında hapsolmuş soğuk suların çevredeki genç magmatik aktiviteler ile ısıtılması sonucunda, bu kıvrımların potansiyel ve yüksek kapasiteli bir jeotermal rezervuar olabilmesi mümkündür. Gediz Grabeni Bozdağ Horstu’nda incelenen saha verilerine göre, horstta yer alan sıyrılma kıvrımı rezervuarları, bölgedeki yırtılma faylarına yakın konumludur. Dolayısıyla, jeotermal arama faaliyetlerinde, sahadaki yırtılma faylarının özellikle belirlenerek yırtılma faylarının hem diğer fay tipleri hem de sıyrılma kıvrımları ile olan ilişkisinin incelenmesi, sahaların kaynak keşfi ve kullanım kapasitesini artıracaktır. Bu çalışmada, Batı Anadolu jeotermal sahalarındaki yırtılma fayları ve horst yapılarındaki sıyrılma kıvrımlarının rezervuarların oluşumundaki rolleri incelenmiştir. Çalışma sonucunda, yırtılma fayları ve horstlardaki sıyrılma kıvrımlarının gelecekteki jeotermal arama faaliyetlerinin çerçevesini değiştirebilecek iki yeni yapısal unsur olabileceği belirlenmiştir. Anahtar terimler: yırtılma fayı, sıyrılma kıvrımı, jeotermal arama, jeotermal rezervuar, yapısal jeoloji