Endüstriyel Mekân ve Kentsel Hafıza; Sümerbank Denizli İplik Fabrikası Üzerinden Bir Değerlendirme


Creative Commons License

AVSAN D., PULAT GÖKMEN G., UÇMAN ALTINIŞIK I.

İdealkent, cilt.11, ss.997-1022, 2020 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 11
  • Basım Tarihi: 2020
  • Doi Numarası: 10.31198/idealkent.678257
  • Dergi Adı: İdealkent
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.997-1022
  • İstanbul Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Endüstri mirası ile kentsel hafıza odağında yapılan araştırmada, endüstriyel mekânların kentsel hafızanın inşasındaki yerini ve etkilerini irdelemek için Denizli Sümerbank Fabrikası örneği üzerinden konunun tartışmaya açılması amaçlanmıştır. 1953 yılında açılan fabrika; kuruluş süreci, kentsel mekândaki etkileri, kentin sanayileşme sürecine katkısı, toplumsal ve sosyal yaşamda getirdiği yenilikler ile kentlilerin hafızasında yer açmıştır. Fabrikanın yaklaşık elli yıllık üretim sürecini takiben aktif olarak çalışmayı sonlandırması ve bunun ardından gerçekleştirilen özelleştirmeler sonucunda yerleşimde yer alan tüm yapıların yıkılması ise Sümerbank Denizli İplik Fabrikası’na dair kentteki mekânsal izlerin kaybına yol açmıştır. Denizli kentleşme ve sanayileşme süreci için önemli bir girişim olan Sümerbank Denizli İplik Fabrikası’nın yıkımı bir hafıza kaybı olarak kabul edilirken kent hafızası ise çeşitli tanıklar aracılığıyla fabrika hakkında yeni bir hatırlama sürecini olanaklı kılmaktadır. Bu süreç mekâna ait anılar, resmi belgeler ve çeşitli dokümanlar ile sağlanan unutma ve hatırlama eylemleri ile gerçekleşmektedir. Bu kapsamda yapılan çalışmada söyleşi, haber, görüş yazılarını içeren metinlerde Sümerbank Denizli İplik Fabrikası ile ilgili kentte geriye kalan fiziki mekân ve kent sakinlerinin anılarının izi sürülmüş ve kentleşme, endüstriyel mekân deneyimleri ve kentsel hafıza(lar) arasındaki ilişkiler Denizli Sümerbank İplik Fabrikası örneği üzerinden görünür kılınarak bu temelde belirecek yeni soruların sorulabilmesine zemin oluşturmak hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler: endüstriyel mekân, endüstri mirası, kentsel hafıza, Sümerbank Denizli İplik Fabrikası