Hasenekevleri (Maden-Elazığ) Güneyindeki Diyabazlarda Gelişen Hidrotermal Cu Cevherleşmesinin Jeolojisi ve Alterasyon Jeokimyası


Yalçın C., Kumral M., Kaya M., Karaman M.

Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, cilt.9, sa.3, ss.1282-1296, 2020 (Hakemli Dergi)

Özet

Türkiye’nin en önemli bakır yataklarından biri olan Maden (Elazığ) yatağı boyunca Orta Eosen yaşlı Maden Grubuna ait litolojiler bulunmaktadır. Bu litolojiler, volkanik kayaçlar ve sedimanter kayaçlardan oluşmakta ve KB-GD ve KD-GB uzanımlı faylar tarafından kesilmektedir. Maden (Elazığ) ilçesinin yaklaşık 12 km güneybatısında yer alan Hasenekevleri (Maden-Elazığ) bölgesinde Maden Grubuna ait diyabazlar içerisinde kırık hatlarında kuvars damarları ile ilişkili Cu zenginleşmeleri bulunmaktadır. Damar tipi ve epijenetik oluşumlu cevherleşme ortalama 30 m genişliğinde 100 m uzunluğundadır. Cevher damarları 1-5 cm arasında değişmekte ve Cu %2,45 değerine kadar ulaşmaktadır. Cevher süksesyonu pirit, kalkopirit, bornit, kovellit, götit ve malakit şeklindedir. Kırık hatları boyunca gelişen hidrotermal alterasyon sonucunda yan kayaçlarda serisitleşme, kloritleşme ve piritleşme yaygın olarak gözlenmektedir. Cevher zonunda yapılan alterasyon jeokimyası çalışmalarında indeks değerleri (CIA); 15,72-85,90, klorit-karbonat-pirit indeksi (CCPI) değerleri; 56,94-98,51 ve alterasyon indeksi (AI) değerleri ise 13,51-98,05 arasındadır. Cevher oluşumunun hidrotermal alterasyonların görüldüğü kırık hatlarında gözlenmesi cevherleşmede yapısal kontrolün etkin olduğunu göstermektedir. 

Maden (Elazig) bed, one of Turkey's most important copper deposits, is located in the lithology of Middle Eocene aged Maden Group. Maden group consists of volcanic and sedimentary rocks, cut by NW-SE and NE-SW trending faults. Hasenekevleri (Maden-Elazığ), which is located about 12 km southwest of the mine (Elazığ) district, host the Cu enrichments associated with quartz veins in the fracture lines within the Maden Group diabases. The vein type and epigenetic mineralization is approximately 30 m wide and 100 m long. The thickness of the ore veins varies between 1-5 cm and the Cu concentration reaches 2.45%. Ore succession is pyrite, chalcopyrite, bornite, covellite, goethite and malachite. As a result of hydrothermal alteration along the fracture lines, sericitization, chloritization and pyritization are common in the side rocks. In the ore zone, the calculated Chemical Alteration Index (CIA) value range is 15.72-85.90, the chloride-carbonate-pyrite index (CCPI) range value is 56.94-98.51 and the alteration index (AI) value range is 13.51-98.05. Observation of ore formation in fracture lines where hydrothermal alterations are observed shows that structural control is effective in mineralization