PLATFORM ŞEHİRCİLİĞİ: Büyük Veriye, Derin Öğrenmeye ve Akıllı Algoritmalara Dayalı Yeni Dijital Mekânsal Planlama Yaklaşımı


Creative Commons License

Eren F.

İZMİR Kentsel Araştırmalar ve Tartışmalar, H.Filiz ALKAN MEŞHUR,Fatih EREN,Hale ÖNCEL, Editör, NOBEL Bilimsel, Ankara, ss.21-32, 2022

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2022
  • Yayınevi: NOBEL Bilimsel
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.21-32
  • Editörler: H.Filiz ALKAN MEŞHUR,Fatih EREN,Hale ÖNCEL, Editör
  • İstanbul Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada yeni nesil mekânsal planlama yaklaşımlarından “Platform Şehirciliği” tanıtılmakta, bu yeni şehircilik türünün genel bakış açısı ortaya konmaktadır. Çalışma, dijital çağda kentsel deneyimin değişen doğasını ve mantığını kavramaya; dijital platformların kenti okuma ve mekâna müdahale etme biçimlerinin farkına varmaya; dijitalleşmenin ve otomatikleşmenin kent, toplum, doğa ve ekonomi üzerindeki olumlu/olumsuz çeşitli yansımalarını görmeye yardımcı olacak bilgiler içermektedir. Platform şehirciliği, orijinal olarak ilk kez Sarah Barns tarafından 2014 yılında ortaya atılan bir terimdir. Son 10 yıl içinde hayatımıza hızlı bir giriş yapan dijital platformların ölçeğinin, kapsamının, failliğinin ve kentsel emellerinin daha önce görülen her şeyden farklılaştığı bugün yeni yeni anlaşılmaktadır. Bu farkındalıkla, dijital platformların kent ve toplum üzerindeki etkisi üzerine yapılan araştırmalar son yıllarda hız kazanmıştır. Durup üzerinde özel olarak düşünülmese de dijital platformlara bugün herkes aşinadır çünkü platformlar günlük hayatın içine fazlasıyla işlemiş durumdadır. Örneğin, bir Uber yolculuğu talebinde bulunurken, Airbnb üzerinden rezervasyon yaparken veya Amazon’dan bir şey satın alırken dijital platformlar kullanılmaktadır. Kavramsal olarak bir dijital platformu teknoloji tabanlı iş modeli şeklinde tanımlamak mümkündür. Bir dijital platformun görevi, ilgi alanlarını ve insanları birbirine bağlamak ve dahil olan katılımcılara değerli bir etkileşim ortamı sunmaktır. Temelde kullanıcıların işlerini hızlandırmayı ve kolaylaştırmayı hedefleyen dijital platformlar, halihazırda çevrimiçi olarak çalışmakta ve büyük ölçüde otomatik mekanizmalar tarafından yönlendirilmektedir. Dijital platformların sosyal medya yönetimi, pazarlama yönetimi, proje ve takım yönetimi, müşteri ilişkileri yönetimi, sohbet ve mesajlaşma yönetimi, dijital içerik yönetimi gibi çok çeşitli türleri vardır. Dünyanın ve Türkiye’nin en popüler dijital platformları arasında Google, Youtube, TikTok, Snapchat, Spotify, Vimeo, Reddit, Pinterest, WeChat, Yahoo, Bing, Uber, Airbnb, Amazon, Facebook, Instagram, Twitter, LinkedIn, Whatsapp, Telegram, Netflix, Prime Video, Blue TV, Gain, Exxen, Trendyol, HepsiBurada, GittiGidiyor, Yemek Sepeti, Getir, Sahibinden, N11, MediaMarkt, AliExpress, Doping Hafıza, Udemy, Quora, GrubHub, Hubspot, Morhipo, Drip, Mailchimp, Klickpages, Microsoft Project ve Trello yer almaktadır. Dijital platformların kent ve mekân ile olan ilişkisini çözümlemeye ve düzenlemeye odaklanan; büyük veri, derin öğrenme ve akıllı algoritmalara dayalı yeni dijital mekânsal planlama yaklaşımının temelini oluşturacak platform şehirciliği aşağıda detaylı şekilde anlatılmıştır.

In this study, “Platform Urbanism”, one of the new generation spatial planning approaches, is introduced and the general point of view of this new type of urbanism is presented. The study aims to grasp the changing nature and logic of urban experience in the digital age; to become aware of the ways digital platforms read the city and intervene in space; It contains information that will help to see the positive/negative reflections of digitalization and automation on the city, society, nature and economy. Platform urbanism is a term originally coined by Sarah Barns in 2014. Today, it is newly understood that the scale, scope, agency and urban ambitions of digital platforms, which have made a rapid entry into our lives in the last 10 years, are different from anything seen before. With this awareness, research on the impact of digital platforms on the city and society has gained momentum in recent years. Even if it is not thought about in a special way, everyone is familiar with digital platforms today because platforms are deeply embedded in daily life. For example, digital platforms are used when requesting an Uber ride, booking through Airbnb, or purchasing something from Amazon. Conceptually, it is possible to define a digital platform as a technology-based business model. The mission of a digital platform is to connect interests and people and provide a valuable environment for interaction to the participants involved. Mainly aimed at speeding up and facilitating users' work, digital platforms currently operate online and are largely driven by automated mechanisms. There are many types of digital platforms such as social media management, marketing management, project and team management, customer relationship management, chat and messaging management, and digital content management. Among the most popular digital platforms in the world and Turkey, Google, Youtube, TikTok, Snapchat, Spotify, Vimeo, Reddit, Pinterest, WeChat, Yahoo, Bing, Uber, Airbnb, Amazon, Facebook, Instagram, Twitter, LinkedIn, Whatsapp, Telegram, Netflix, Prime Video, Blue TV, Gain, Exxen, Trendyol, Hepsida, GittiGidiyor, Yemek Sepeti, Bring, Owner, N11, MediaMarkt, AliExpress, Doping Memory, Udemy, Quora, GrubHub, Hubspot, Morhipo, Drip, Mailchimp, Klickpages, Microsoft Project and Trello are included. Focusing on analyzing and arranging the relationship of digital platforms with the city and space; Platform urbanism, which will form the basis of the new digital spatial planning approach based on big data, deep learning and smart algorithms, is explained in detail below.