Hamparsum Nota Yazısı

International Conference on Research in Education and Social Sciences (ICRESS 2020), Konya, Türkiye, 14 - 15 Kasım 2020, ss.155-167

Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
Basıldığı Şehir: Konya
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.155-167
İstanbul Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Birer makam müziği teorisi kitabı olarak kısaca nitelendirebileceğimiz edvârlarda, nota yazısının, daha çok ele alınan makam kuramının ses sistemini tanıtıcı ve örnek eserlerin kaydedilmesine yönelik olarak kullanılmıştır. Bu nedenle, edvârlardaki nota yazısı, teorik olmaktan öteye geçemeyerek uygulamalı olarak kullanılmamış ve müzisyenler çeşitli nedenlerle tercih etmemişlerdir. Klasik Türk Makam Müziği tarihinde iki nota yazısının uygulamaya yönelik olduğunu görürüz. Bunlardan biri Ali Ufkî’nin yazdığı ve Mecmuâ-i Sâz u Söz’de kullandığı, Avrupa kökenli beş çizgili porteli nota yazısının sağdan sola doğru kullanıldığı ve farklı anahtar vb. işaretlerin kullanıldığı notadır. Diğeri ise “Baba Hamparsum” olarak tanınan Ermeni asıllı besteci Hamparsum Limonciyan’ın, Sultan III. Selim’e sunduğu altı nota defterinde kullandığı, kendi adı ile anılan Hamparsum nota yazısıdır. Bu çalışmada, Hamparsum nota(lama) sistemi, kökeni ve neden yaygın bir uygulama alanı bulduğu, diğer nota yazıları ile karşılaştırılarak anlatılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Hamparsum Notası, Hamparsum Nota(lama) Sistemi, Khaz Nota Yazısı, Hamparsum Nota Yazısı