YORGO BACANOS’UN PEŞREV FORMUNDAKİ ESER İCRASININ UD TEKNİĞİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ; REFİK FERSAN’IN ŞEDARABAN PEŞREVİ ÖRNEĞİ


Eroğlu S.

Online Journal of Music Science, cilt.7, sa.1, ss.115-133, 2022 (Scopus) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 7 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2022
  • Doi Numarası: 10.31811/ojomus.1060876
  • Dergi Adı: Online Journal of Music Science
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Scopus, Index Copernicus, Sobiad Atıf Dizini
  • Sayfa Sayıları: ss.115-133
  • İstanbul Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türk musiki tarihinin yetiştirdiği önemli udilerden olan Yorgo Bacanos gerek taksimleri ve solist eşlikleri bakımından gerekse de icra ettiği saz eserlerindeki üstün performansları sebebiyle ekol olmuş isimlerden biridir. Günümüzde Bacanos ekolünü örnek alarak kendi icralarında bu ekolden örnekler sergileyen profesyonel ud icracıları olduğu gibi ud öğrencilerinin de onun taksimlerini dinleyip taklit etmeye çalıştıkları gözlemlenmektedir. Çalgı çalmayı öğrenme süresince iyi bir seviyeye ulaşmak için ekol olmuş üstadların ses kayıtları üzerine çalışmalar yaparak bu icraların taklit edilmesinin sürece olumlu katkılarda bulunduğu artık kabul görmüş bir eğitim modelidir. Bu model, günümüzde teknolojinin de sunduğu imkanlar dahilinde aslında meşk sisteminin bir parçası olmuştur. Bacanos’un icrası vesilesiyle yorumculuğun geliştirilmesine katkı sağlamak araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bulgular nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz yöntemi ile değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, Kalan Müzik tarafından yayınlanan “Yorgo Bacanos 1900 – 1977 / Arşiv” adlı albümün içinde yer alan bir kayıt ele alınarak Yorgo Bacanos’un Ud icrası teknik bakımdan incelenmiştir. Araştırmacı tarafından Yorgo Bacanos’un eser içerisinde yapmış olduğu tüm nota dışı süslemeler ve ud tekniğini içeren öğeler de dahil olmak üzere ilgili kayda göre yeniden notası yazılmıştır. Ayrıca eserin orijinal haliyle kıyaslanması açısından 2 parti olacak şekilde gösterilmiştir. Yapılan analizlere göre Bacanos’un eser içerisindeki uzun sesli kalışları kendine has ajiliteli özgün kalıplarla doldurduğu, yer yer çift sesler, atlamalı aralıklar ve akorlar kullandığı tespit edilmiştir.