Dilovası Hava Kalitesinin Ulusal Mevzuata Göre Değerlendirilmesi

Creative Commons License

Yilmaz M., Beba H. E., Dinç U., Ünal Z. F., Toros H., Öztürk Z.

Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, sa.19, ss.703-714, 2020 (Hakemli Dergi)

Özet

Türkiye’de hava kalitesinin kontrolü Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi (HKDY) Yönetmeliği ile sağlanmaktadır. 01.01.2014 tarihi itibariyle her yıl kademeli olarak azalan tolerans paylarıyla birlikte o yıla ait limit değerler hesaplanarak 2024 yılına kadar tüm kirleticiler için AB limitlerine ulaşılması planlanmıştır. Dilovası’nda bulunan dört adet hava kalitesi istasyonunda SO2, PM10, NO2, NOx, CO ve O3 konsantrasyonları saatlik olarak ölçülmektedir. 2014-2019 yılları arasında ölçülen kirlilik seviyeleri, Yönetmelik’te her yıl için belirlenmiş limit değerler ile kıyaslanarak Dilovası hava kalitesi için bir değerlendirme yapılmıştır. Kocaeli OSB istasyonunda yapılan ölçümlere göre NO2 kirliliği insan sağlığı için risk oluşturacak seviyelerdedir. Yönetmelik tarafından 2018 yılında NO2 için geçerli saatlik limit değerin (260 μg/m3 ) bir yılda maksimum 18 kez aşılmasına izin verilmesine rağmen, yıl boyunca ölçülen saatlik NO2 konsantrasyonları 73 kez limit değerin üstüne çıkmıştır. Kocaeli Dilovası istasyonunda yapılan ölçümler ise bölgede gözlenen PM10 kirliliğinin insan sağlığı açısından önemli bir risk oluşturduğunu göstermektedir. Özellikle 2017 ve 2018 yıllarında ölçülen günlük PM10 seviyelerinde ani artışlar yaşandığı görülmüştür. Yönetmelik’te günlük PM10 limitlerinin bir yıl boyunca maksimum 35 defa aşılabileceği söylenmesine ragmen, bu yıllarda limit değerin üstüne çıkılan gün sayısı sırasıyla 91 ve 113’tür. Değerlendirilen diğer iki istasyon Dilovası İMES OSB arazisi içinde yer almaktadır. İMES OSB 1 ve İMES OSB 2 istasyonlarında 2015 yılının sonlarında ölçüm yapılmaya başlandığı için bu istasyonların değerlendirilmesi son üç yılı (2016-2019) kapsamaktadır. İMES OSB 1 istasyonunda yapılan ölçümlere bakıldığında insan sağlığı açısından en riskli kirleticinin PM10 olduğu görülmüştür. 2016, 2017 ve 2018 yıllarında insan sağlığını korumak amacıyla belirlenmiş günlük PM10 limitleri bir yıl boyunca 42, 92 ve 73 defa aşılmıştır (>35 gün). İMES OSB 2 istasyonunda izlenen kirlilik değerleri ise Yönetmelik’e göre herhangi bir tehdit oluşturmayacak seviyelerdedir. Öte yandan Kocaeli OSB, Kocaeli Dilovası ve İMES OSB 1 istasyonlarında ölçülen yıllık ortalama NOx konsantrasyonları her yıl ekosistemin korunması amacıyla belirlenmiş yıllık NOx limit değerinin (30 μg/m3 ) üzerine çıkmıştır. Kocaeli OSB ve Kocaeli Dilovası’nda ölçülen SO2 kirlilik seviyeleri zaman zaman limit değerlerin ve uyarı eşiğinin üstünde gözlense de PM10 ve NOx kirlilikleri kadar büyük boyutlarda değildir. Kocaeli Dilovası, İMES OSB 1 ve İMES OSB 2 istasyonlarında ölçülen CO ve O3 kirlilikleri ise limit değerlerin çok altında gözlendiğinden Dilovası’nda insan sağlığı ve ekosistem için herhangi bir risk oluşturmamaktadır.

Air quality in Turkey is controlled by Air Quality Assessment and Management (HKDY) Regulation provided by Ministry of Environment and Urban Planning. EU limits are targeted for the air quality limit values determined in the Regulation. By 01.01.2014, it is planned to reach the EU limits for all pollutants in 2024 by calculating the limit values for that year with the gradually decreasing tolerance shares every year. SO2, PM10, NO2, NOx, CO and O3 concentrations are measured hourly at four air quality stations in Dilovasi. The pollution levels measured between 2014-2019 are compared with the limit values determined for each year together with the tolerance values. According to the Kocaeli OSB measurements, NO2 pollution levels pose risk for human health. Although, the number of days exceeding the hourly limit value allowed in the Regulation is 18 for a year, the hourly NO2 limit (260 μg/m3 ) was exceeded 73 times in 2018. According to the measurements at the Kocaeli Dilovası, PM10 pollution poses risk for human health. Although it is stated in the Regulation that the daily PM10 limits can be exceeded a maximum of 35 times a year, the number of days exceeding the limits are 91 and 113 in 2017 and 2018 respectively. The other two stations are located in Dilovası IMES OSB land. Because the measurements started at the end of 2015, the evaluation of these stations covers the last three years (2016-2019). According to the İMES OSB 1 measurements, the most dangerous pollutant in terms of human health is PM10. The daily PM10 limits were exceeded 42, 92 and 73 times during 2016, 2017 and 2018 respectively (> 35 days). The pollution levels at İMES OSB 2 are not threatening. On the other hand, NOx pollution observed in Kocaeli OSB, Kocaeli Dilovası and İMES OSB 1 stations is dangerous for the ecosystem for all years. The annual average NOx concentrations measured at these stations exceeded every year the annual NOx limit value (30 μg/m3 ) determined to protect the ecosystem. Although SO2 pollution levels measured in Kocaeli OSB and Kocaeli Dilovası are sometimes observed above the limit values and warning threshold, they are not as hazardous as PM10 and NOx pollution. Since CO and O3 pollution measured at Kocaeli Dilovası, İMES OSB 1 and İMES OSB 2 stations are observed below the limit values, they do not pose any risk for human health and ecosystems in Dilovası.