Akademik Veri Yönetim Sistemi
PLANLAMA-PLANNING, cilt.33, sa.1, ss.167-183, 2023 (ESCI)
Mekânsal planlamanın öne çıkan amaçlarından biri sosyal adaleti tesis etmektir. Ancak kentlerde sosyal adaletin tesisi bir anda gerçekleşmez. Hayata geçirilen her kentsel proje, fayda ve maliyetlerin toplumda yeniden dağıtılmasına neden olur. Bu yolla kentsel projeler toplumda sosyal adalet oluşumuna olumlu veya olumsuz yönde belli bir katkı yapar. Bu çalışmada bir ırmak kıyı düzenleme projesinde ortaya çıkan ekonomik fayda ve maliyeti tespit etmek, fayda ve maliyetin proje paydaşları arasında finansal olarak nasıl paylaşıldığını ortaya çıkarmak ve sosyal adalet perspektifinden sonucu yorumlamak amaçlanmıştır. Kentsel projeler sonucu oluşan ekonomik faydanın yeniden kamuya (devlete ve topluma) aktarılması sosyal adaletin tesisi noktasında en önemli konudur. Araştırma, kentsel projelere bağlı ortaya çıkan ekonomik faydanın kamuya adil şekilde dönüşünün sağlanıp sağlanmadığı meselesini sorgulamayı hedeflemektedir. Araştırmada literatür taraması, doküman incelemesi, saha araştırması ve fayda-maliyet analizi yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Antalya’nın doğu kısmında bulunan ilçelerinden Manavgat’ın, yerel yönetimi tarafından projelendirilerek uygulanan ırmak kıyı düzenleme projesi örnek alan olarak seçilmiştir. 2015 yılında tamamlanan Manavgat Irmak Kıyı Düzenleme Projesinin, belli bir etki alanı içinde yıllar içinde ne kadar ekonomik artı değer ürettiği, bu artı değerin hangi aktörler tarafından nasıl paylaşıldığı konusu ayrıntılı araştırılmış, fayda-maliyet analizi yapılmıştır. Araştırma, projenin doğurduğu değer artışlarının Manavgatlılar arasında kısmen adil paylaşıldığını ortaya koymuştur. Sosyal adalet perspektifinden bakıldığında fırsat eşitliği sunma, servet konsantrasyonunu ve mülkiyet konsantrasyonunu önleme anlamında ORTA, mekânsal adaleti ve kamu yararını sağlama anlamında GÜÇLÜ şekilde projenin Manavgat’ta sosyal adalet oluşumuna katkıda bulunduğu belirlenmiştir. Çalışma, sosyal adaletin mekânsal bir bileşeninin mutlaka olduğunu ve sosyal adaletin toplumsal olarak üretilen bir olgu olduğunu göstermesi bakımından önem arz etmektedir.
One of the prominent aims of spatial planning is to establish social justice. However, the establishment of social justice in cities does not happen all at once. Every urban project result in a redistribution of benefits and costs in society. In this way, urban projects make a positive or negative contribution to the formation of social justice. This study aims to determine the economic benefits and costs arising in a riverside design project, to reveal how the benefits and costs are shared financially among the project stakeholders, and to interpret the result from the perspective of social justice. Transferring the economic benefits resulting from urban projects to the public (state and society) is the most important issue at the point of establishing social justice. The research goal is to question the issue of whether the economic benefit arising from urban projects is provided to the public. In the research, literature review, document review, field research and cost-benefit analysis methods were used together. The riverside project designed and implemented by the local government of Manavgat, one of the districts in Antalya, was chosen as a case area. The issue of how much economic surplus value the Manavgat Riverside Design Project, which was completed in 2015, produces over the years within a certain impact area, and how this surplus value is shared by which actors, has been researched in detail and a cost-benefit analysis has been made. The research revealed that the value increases caused by the project were shared fairly among the people of Manavgat. From the perspective of social justice, it has been determined that the project contributes to the formation of social justice in Manavgat, MEDIUM in terms of providing equality of opportunity, preventing wealth concentration and property concentration, and STRONG in terms of providing spatial justice and public interest. The study is important in terms of showing that there is a spatial component of social justice and that social justice is a socially produced phenomenon.