Research Information System
30.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Isparta, Turkey, 26 May - 28 December 2022, pp.698-705
Bu çalışma 18. yy. Sonu itibariyle Osmanlı Devleti’nde hakim bilimsel eğitim mantığının Avrupa devletleri
karşısındaki belirgin gerilemenin kabullenilmesine paralel olarak dönüşümünü toplumsal seviyede kurumsal
mantıklarda gerçekleşen dönüşümün bir izdüşümü olarak açıklamaya çalışmaktadır. Bilhassa, Osmanlı Devleti’nde
kurumsallaşmış geleneksel bilim üretme ve yayma ontolojisinin 19. yy boyunca çözülmeye başladığı ve Tanzimat
dönemi olarak bilinen ve devletin belirli sosyal alanlarda Avrupalı’laşmayı hedeflediği dönemde yerini Batı tarzı bilim
üretme ve yayma anlayışına bırakmaya başladığı görülmektedir. Bu bağlamda, çalışmamız adı geçen süre zarfında
kurulan resmi ve gayrı resmi ilim cemiyetlerini tarihsel bir bakış açısıyla ele alarak bahsi geçen kurumsal mantık
dönüşümünü kısa bir anlatıyla betimlemeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın bulguları bilimsel alanda gerçekleşen
kurumsal değişimin geleneksel bilimi temsil eden İlmiye sınıfı ile Batılı anlamda modernizmi Osmanlı coğrafyasında
hakim kılmayı hedefleyen hariciye/kalemiye/bürokrat sınıfı arasındaki gerilim ve mücadelenin bir sonucu olarak
gerçekleştiğine işaret etmektedir