Akademik Veri Yönetim Sistemi
11. Gıda Mühendisliği Öğrenci Kongresi, Konya, Türkiye, 11 - 12 Mart 2021, ss.100
Gıda endüstrisinde ham maddeleri değerli ürünlere dönüştürebilmek için önemli
derecede işçilik, makine ve enerji ihtiyacı gerekir. Enerji gereksiniminin yoğun olduğu
proseslerde enerji verimliliğinin iyileştirilmesi, verimli operasyonlara geçilmesi ve
yenilenebilir enerji kullanımının arttırılması; artan enerji fiyatları ve sera gazı emisyonlarının
azaltılmasına yönelik gelişmeler sebebiyle önem kazanmıştır. Bu şekilde daha az enerji tüketimi
sadece maliyeti azaltarak enerji tüketicilerine değil, aynı zamanda enerji kaynaklarının
kullanımını ve CO2 gibi hava kirletici gaz salınımını azaltarak genel olarak topluma da fayda
sağlar. Gıda endüstrisinde enerji alanındaki verimlilik; hizmet standardı, üretim oran ve kalitesi
değişmeden kullanılan enerji miktarının azaltılmasıyla üretimin olduğu gibi veya olduğundan
daha iyi yürütülmesi olarak tanımlanabilir. Geleneksel enerji yoğun gıda proseslerinin yeni
termodinamik çevrimler ve termal olmayan ısıtma prosesleri gibi novel teknolojilerle
değiştirilmesi, enerji tüketimini azaltmak, üretim maliyetlerini düşürmek ve gıda üretiminin
sürdürülebilirliğini iyileştirmek adına önemlidir. Gıda endüstrisinde pastörizasyon,
sterilizasyon, dehidrasyon, soğutma ve dondurma gibi geleneksel enerji yoğun temel
işlemlerinin yerini alacak bazı novel gıda işleme teknolojileri geliştirilmiştir. Gıda tesislerinde
enerji verimliliğinin iyileştirilmesi adına; ısı pompası konveksiyonel hava kurutucuların
kurutma verimini arttırmada, ısı boruları sıcak ortamdan ısıyı hızlıca çıkarmada ve ısıyı soğuk
ortama hızlıca aktarmada, absorpsiyonlu ve adsorpsiyonlu soğutma döngüleri düşük dereceli
atık ısıyla düşük sıcaklıklarda çalışmada ve adsorban yatak ısı transferini arttırmada, ohmik
ısıtma hızlı, eşit miktarda ve çevreci olmasıyla, gıda ışınlaması pastörizasyon ürünlerinde tat ve
kalitesi bozulmadan düşük enerji dozlarında çalışmada, membran filtreleme damıtma ve
buharlaştırmaya göre çok az enerji kullanıp faz değişikliğine ihtiyaç duymadan konsantre
etmede, mikrodalga ve radyo frekans ısıtma enerjiyi direkt olarak ürüne moleküler etkileşim
yoluyla göndermede kullanılan yöntemlerdir