MEKANSAL DİZİM

Gördüğümüzü analiz etmenin bir yöntemi mi? yoksa İnsanların ortaya koydukları mekansal sistemlerin sosyal anlamına bakmanın bir yolu mu?

Mehmet Emin ŞALGAMCIOĞLU

Başlıkta da açıkça görebileceğimiz gibi, mekansal dizim çalışmaları çok önemli bir ikilemle karşı karşıya kalmış durumdadır. Bu çalışmanın amacı her ne kadar bilişim teknolojilerinin mimari tasarım çalışmaları ile olan etkileşimine daha özel bir bakış olarak mekan dizimi teorisi ve son zamanlardaki uygulamalarına belirli bir aralıktan bakmaksa da, mekanın sosyal anlamı nedir? sorusu ön planda olan bir sorudur ve bunun devamında sorunun bilişim teknolojileri, veri görselleştirme, biçim gramerleri vb. kavramlarla olan ilişkisi gerçek anlamda bir devam tartışması niteliğindedir. Burada mekan dizimi sıklıkla mimari ve kentsel mekanın analizinde kullanılan bir yöntemler serisi olarak görülmektedir, fakat burada gizli kalan yüz bundan çok daha fazlasıdır. Mimari mekan, onun anlatısı, mekansal dizim ve insanların ortaya koyduğu mekansal sistemlerin sosyal anlamının, bu bütünün yapılı çevre ve insan davranışı üzerindeki etkisiyle birlikte ele alınması çalışma çerçevesinin kilit noktasıdır. Bu kapsamda burada ortaya konan çalışma mekanın birtakım dijital araçlarla nasıl analiz edilebileceğine ve görselleştirilebileceğine son çalışmalar ışığında genel bir bakış açısı sunmanın yanında burada gizli olanın fakat görünmez olmayanın ne olabileceğine, bunun nasıl okunabileceğine dair de bir ipucu vermek hedefindedir. 

Bu tartışma ışığında başlıkta vurgulanan soruların cevabı mekansal dizimin hem bir yöntem hem de mekanın sosyal yapısına bakmanın bir yolu olduğudur. Bu iki alanı birbirinden ayırmanın tartışmada mümkün olmadığı gerçeği de son derece önemlidir.