Mekân Tasarımcısı İçin Çizme Eyleminin Bilinci: Çizim Araçları-Ortamlarının Değerlendirilmesi

Creative Commons License

Kandemir Ö., Küçükersen F.

Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi, sa.16, ss.163-198, 2019 (Hakemli Dergi)

Özet

Doğal ve çoğunlukla içten gelen insani bir tepki olarak açığa çıkan çizme, tasarımda problem çözme sürecinin parçası ya da sonuç ürünün dışavurumu olabilmektedir. Çalışmada çizme eylemi özü gereği, tasarım disiplini ve mekân tasarımı için bir düşünme aracı-ortamı olarak değerlendirilmektedir. Çalışmanın amacı, çizme eyleminin özüne ve bu yönde tasarım süreci için barındırdığı anlamsal-işlevsel özelliklerin ne olduğuna yönelik farkındalığın mekân tasarımcısı için yaratılmasıdır. Bu farkındalığın çeşitlenen çizim ortam- araçlarının tasarım sürecinde eleştirel biçimde değerlendirilmesinin önünü açacağı düşünülmektedir. Yöntem: Çalışmada literatür taramalarından elde edilen veriler değerlendirmeye alınmış, geçmişten günümüze kadar çizme eylemine ve çizim ortam-araçlarına yönelik yapılan sorgulamalardan yararlanılmıştır. Burada teoriye yönelik nicel araştırma yöntemleriyle oluşturulmuş çalışmalar ve de tasarımcıların nitel araştırma yöntemleriyle elde edilen konuyla ilgili söylemleri ön plana çıkmıştır. Bulgular: Elde edilen veriler ilk olarak “Çizme Eyleminin Bilinci”, “İnsan Neden Çizer?” ve “Tasarımcı-Mekân Tasarımcısı Neden Çizer” başlıkları altında gruplandırılarak incelenmiştir. Yapılan değerlendirmeler tasarımcılar için Düşünme-Tasarlama-Çizme eylemleri arasındaki görünmez ilişkilerin ortaya çıkarılmasına yönelik olmuştur. Böylelikle günümüzde açığa çıkan çizime dayalı temsil biçimlerine eleştirel olarak yaklaşılması ve mekân tasarımcısının bu araçları-ortamları nasıl algılaması-kullanması gerektiğine yönelik bir sorgulama ortamının yaratılması mümkün kılınabilmiştir. Sonuç: Çalışma, elde edilen veriler ışığında çizme ve tasarlama eyleminin özde düşünme eylemiyle ilişkili olup, ürün değil anlam yaratmaya yöneldiğine dikkat çekmeye çalışmıştır. Tasarlama eyleminin bir düşün eylemi olarak gerçekleşmesinde çizmenin rolü üzerinde durmuş, bu yönde geleneksel çizime ve modern temsil biçimlerine olanak tanıyan araç ve ortamlar eleştirel olarak incelemiştir. Burada tasarlama eyleminin, günümüzde algılanış biçimine yönelik gerçekleştirilebilmesi için her ikisini de barındıran çoklu temsil biçimlerinin varlığına dikkat çekilmiştir.