80’ler İç Mekanları ve Doğa ile Kurdukları İlişki Üzerine Bir Okuma: Dönem Mimarlarının İstanbul Banliyösündeki Az Katlı Konut Yapıları


Creative Commons License

Dalay L., Çalışır Pençe D.

Dünden Bugüne Türk Mimarlığı Uluslararası Genç Araştırmacılar Sempozyumu / Turkısh Archıtecture Internatıonal Young Researches Symposıum From Past To Present, Ankara, Türkiye, 22 - 24 Mart 2023, ss.261-274

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.261-274
  • İstanbul Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Konut, donatıları ve mekânsal kurguları ile içinde yaşayan insanların kültürünü, yaşam biçimini, davranış ve tercihlerini yansıtan bir kavramdır. Ülkemizde konut mimarisinin 80'li yıllardaki gelişimi incelendiğinde, kent nüfusunun arttığı, sosyal ve kültürel değişimlerin ön plana çıktığı ve kentsel alanların kullanımının değiştiği görülmektedir. Döneminin baskın özelliklerinden olan çevreci tutum, beraberinde mimarlık disiplinini derinden etkileyen sürdürülebilir mimarlık algısının da ortaya çıkmasına neden olmuştur. Tüm dünyayı etkisi altına alan kırdan kente göç, İstanbul'da da kentsel büyümeyi tetiklemiş ve belirli maddi koşullara sahip kent sakinlerinin kent çeperlerine yönelmesine neden olmuştur.  Mimarlığın doğayla uyumlu çözümler hedeflediği projelerde ise ekonomi-çevre-toplum üçgeni, tasarımlara yön vermiştir. Bu doğrultuda araştırmanın amacı, 1980 sonrası Türk konut sektöründe banliyö evi kavramı ve doğa ile olan çok boyutlu ilişkisini ele almak yönünde olmuştur.   Çalışma yöntem olarak, dönemin mimarlarının İstanbul banliyölerindeki az katlı konut yapılarına odaklanmış ve 1980'lerde inşa edilen projelerin kent merkezinden uzaklaşmayı hedeflerken doğayla kurdukları ilişkinin parametrelerini ortaya koymuştur. Yapılan araştırmada odaklanılan konut yapılarının 80'li yıllarda kentin çeperinde yer alan banliyö bölgesinde konumlanmış olmaları, dönemin tanınmış mimarları tarafından tasarlanmış olmaları ve doğa ile temas kaygısı taşımaları ortak paydalarında birleşmiştir. Bu araştırma ile, 1980'ler İstanbul'unun tasarımını şekillendiren ilke ve unsurları derlenmiş, analiz edilmiş ve örneklerle karşılaştırılmıştır. Parametreleri belirlemek ve daha geniş bir bakış açısı kazanmak amacı ile dönem analiz edilmiştir. Bu kapsamda odaklanılan İstanbul banliyö bölgesinde yer alan dönem yapıları ele alındığında, yapıların parametreleri ekolojik, coğrafi, kültürel ve mekânsal olmak üzere dört ana başlık altında şekillenmiştir.