Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi STED, ss.25-49, 2015 (SCI-Expanded)
Uluslararası ticaret ve yatırımların önünün açıldığı 1980 sonrasında, ulusötesi tütün şirketleri faaliyetlerini gelişmekte olan ülkelere kaydırırken, tütün salgınını derinleştirmişlerdir. Buna karşın Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’nde talep-yönlü politikalara vurgu yapılırken, tütün endüstrisinin arz yönlü müdahalelerle denetlenmesi gereği göz ardı edilmiştir. Ancak arz-yönlü önlemlere giderek artan bir akademik ilgi söz konusudur. Bu çalışma mevcut arz-yönlü politika önerilerini, sermaye döngüsünün imalat, realizasyon (pazarlama-dağıtım) ya da hem imalat hem realizasyon aşamalarını eşzamanlı hedeflemelerine göre sınıflandırmıştır. Bu temelde, tütün salgınının sonlandırılabilmesi için önceliklendirilmesi gereken arz-yönlü önlemler tartışılmıştır. Uluslararası tütün şirketleri için karlı bir üretim ve ihracat üssü haline gelen Türkiye’de ise bir yandan tütün kontrolü politikaları ile mücadele edilirken, diğer yandan tütün endüstrisinin arzı desteklenmeye devam edilmektedir. Tütün endüstrisi, imalat sanayi içinde sınıflandırılan herhangi bir endüstri dalı olarak görülüp, ticaret ve yatırım faaliyetleri çeşitli teşvik ve istisnalardan yararlandırılmaktadır. Böylece firmalar tüketim vergilerini tüketicilere yükleyip, dağıtım-satış ağlarını bir reklam ve promosyon aracı olarak kullanmaya devam ederken, yatırım ve üretim maliyetlerini azaltan desteklerden de yararlanmaktadır. Elde edilen sonuçlar, Türkiye’nin gerçek bir tütün kontrolü politikası için doğrudan endüstrinin ticaret ve imalat faaliyetlerini kısıtlayan arz-yönlü müdahale araçlarını kullanması gerektiğine işaret etmektedir
In the post 1980 period when international trade and investment flows have been liberalized, transnational tobacco companies shifted their activities to developing countries, worsening tobacco epidemic. However, while Framework Convention on Tobacco Control put emphasis on demand-side policies, the need for the control of tobacco industry via supply-side measures has been disregarded. Nevertheless there has been an increasing academic interest on supply-side measures. This paper classifies supply-side policy suggestions in terms of which stage in the circuit of capital that they target: production, realization (marketing-distribution) or both production and realization stages. On this basis, in order to end tobacco epidemic, the supply-side measures that need to be prioritized are discussed. Meanwhile in Turkey that has become a profitable manufacturing and export basis for the transnational tobacco companies, on the one hand tobacco control policies are put into effect, on the other hand supply of tobacco industry continues to be supported. Therefore, firms keep going on putting the burden of excise taxes on consumers and using salesdistribution networks as an advertisement and promotion channel, while they also benefit from incentives that reduce costs of investment and production. The findings show that Turkey should utilize supply-side measures that restrict directly trade and manufacturing activities of tobacco industry.