SEDİMET: SEDİMANDA AĞIR METAL KİRLİLİĞİ VE ETKİ İNDİSLERİNİ HESAPLAMA ARACI


Yılmaz A., Tutak B.

Kıyı ve Deniz Jeolojisi Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 15 - 16 Ekim 2015, ss.1

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1
  • İstanbul Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sediman tabakası, deniz ortamındaki ağır metaller ve organik kirleticiler ve için önemli bir kaynak oluşturmaktadır. Su kolonunda bulunan kirleticiler, zamanla sediman tabakasına çökerek burada birikmektedir. Ayrıca çeşitli hidrodinamik koşullarda tekrar sedimandan su kolonuna bir geçiş olduğu gözlemlenmektedir. Bu nedenle, sedimanlar deniz ortamında ağır metal ve organik kirletici kontaminasyonunun belirlenmesi açısından önemli bir rol oynamaktadır.

 

Literatürde sedimanda ölçülen metal konsantrasyonlarını daha anlamlı ve yorumlanabilir hale getirmek ya da kirlilik açısından bir ölçüt oluşturmak amacıyla farklı değerlendirme yöntemleri geliştirilmiştir. Bazı yöntemler bireysel metal konsantrasyonlarını esas alırken, bazıları ise birçok metali bir arada değerlendirerek hesaplanmaktadır. Bu değerlendirmeler yapılırken, genellikle metallerin yer küredeki ortalama konsantrasyonları (shale) referans alınmaktadır. Ancak literatürde farklı değerlerin de kullanıldığı görülmektedir. Farklı değerlerin kullanımı ise bu hesaplamalar sonucunda farklı indis değerlerinin hesaplanmasına yol açmaktadır. Bu durum, bahsi geçen indisler kullanılarak yapılan değerlendirmelerin hassasiyet ve doğruluğunu etkilemektedir.

 

Bu hesaplamaların farklı referans değerler kullanarak, isabetli bir şekilde tekrarlanarak karşılaştırılabilmesi için bir bilgisayar programı ihtiyacı olduğu görülmektedir. Bu ihtiyacı karşılamak üzere, Python programlama dili kullanarak “Sedimet” adında bir program geliştirilmiştir. Sedimet kullanıcı tarafından girilmiş 9 metale ait konsantrasyonları kullanarak 11 farklı değerlendirme yöntemine göre indisleri hesaplamaktadır. Program, hızlı hesaplama kabiliyeti ve hata olasılığını azaltmasıyla kullanıcıya büyük avantaj sağlamaktadır.

Sediments are important pollutant sources for heavy metals and organic pollutants in marine environment. The pollutants in the water column gradually settles down to the sediment layer and are accumulated. Besides, in certain hydrodynamic conditions, pollutants are resuspended from sediment to water column. Thus, sediments play an important role for the assessment of heavy metal and organic pollution in aquatic systems.

 

In the literature, different evaluation methods were developed to interpret the analysis results in terms of pollution or to create a pollution scale for heavy metals in sediments. While some methods are based on individual concentrations of heavy metals, some methods use more than one metal in evaluations. The average concentrations of heavy metals in earth crust (shale values) were referred in these evaluation metals. However, different approaches like using local background values were also seen in the literature. The usage of different references results in the calculation of different index values which affects the sensitivity and the accuracy of the indices and the evaluation.

A tool was needed to accurately calculate those indices by using different reference values to make comparisons. To fulfill this need, a program called “Sedimet” was developed in Python programming language. Sedimet uses the individual concentrations of 9 heavy metals as the input values and calculates the indices of 11 different evaluation methods. The software provides the fast calculation and reduces the possibility of user error.