ANTARKTİKA KİNG GEORGE ADASI GÖLLERİNDE FİTOPLANKTON BİYOÇEŞİTLİLİĞİNİN MİKROSKOBİK VE MOLEKÜLER YÖNTEMLER KULLANILARAK BELİRLENMESİ


Creative Commons License

Olğun Kıyak N., Cura H.

3. Ulusal Kutup Bilimleri Çalıştayı, Ankara, Türkiye, 5 - 06 Eylül 2019, ss.138-139

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.138-139
  • İstanbul Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Fitoplanktonlar (mikro-algler) fotosentez ve karbon döngüsünde önemli roller üstlenmektedir. Antarktika, iklim değişiminden en çok etkilenen bölgelerin başında gelmesine rağmen bu bölgedeki tatlı su ekosistemlerindeki birincil üretim ve fitoplankton biyo-çeşitliliği henüz yeterince ortaya konulmamıştır. Fitoplanktonların değişen çevre koşulları karşında verecekleri tepkileri daha iyi anlayabilmek için bölgedeki fitoplankton türlerinin tespit edilmesine ihtiyaç vardır. Ancak, kutup bölgeleri gibi ekstrem ortamlarda arazi şartlarının zorluğu, örneklerin nakli, örnek miktarlarının kısıtlı olması ve bölgedeki fitoplankton taksonomisi konusunda uzman bilim insanlarının azlığı gibi zorluklar, fitoplankton tanımlamada birden fazla yöntemin kullanımı ihtiyacını doğurmaktadır. Bu çalışma ile Antarktika King George Adası göllerindeki fitoplankton çeşitliliği ilk defa (a) ışık mikroskobu, (b) taramalı elektron mikroskobu (SEM) ve (c) moleküler (eDNA) yöntemler bir arada kullanılarak ortaya konulacaktır. Çalışmada, Antarktik Peninsula’da yer alan King George Adası’nda bulunan Fildes ve Ardley Yarımadalarından örneklenmiş olan göl suyu ve filtre örnekleri kullanılarak göllerdeki fitoplankton türlerinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır.

 

Işık mikroskopu ile elde edilen ilksel bulgular, göllerdeki baskın fitoplankton çeşidinin diatomlar olduğunu göstermiştir. Diatomlara ek olarak bir dinofilogellat türü olan Dissodinium sp. bulunmuştur. İncelenmiş olan diatomların boyutları yaklaşık 5-50 µm aralığında değişmektedir. Çeşitli form ve boyutlarda olan bu diatom türlerinin tanımlanmasında kapakçık şekli, rafe varlığı, rafe görünümü, striae çizgileri ve kapakçık simetrisi gibi başlıca morfolojik özellikler değerlendirilmiştir. Şu ana kadar tespit edilen diatom türleri; Achanthidium modestiforme, Achanthidium minutissum, Pinnularia laperaousei, Diatomella balfariana, Chamaepinnularia deltaica’dır. Henüz tür bazında tanımlanamamış çeşitli Pinnularia, Nitzschia, Navicula, Didymosphenia, Laticula cinsleri de tespit edilmiştir. Fitoplanktonların kapakçık yapılarının daha net görüntülenmesi amacı ile taramalı elektron mikroskobu ile de görüntüleme gerçekleştirilecektir. Ayrıca, eDNA yöntemi kullanılarak diatomların genetik bilgileri ışığında tüm türlerin belirlenmesi hedeflenmektedir.  Özellikle, Ardley Yarımadasında yer alan Pond 2 gölündeki fitoplankton çeşidi ve miktarının yüksekliği, Fildes ve Ardley Yarımadalarındaki birincil üretimdeki kayda değer farklılığa işaret etmektedir. Taksonomi belirlemeye ek olarak, minimum örnek miktarlarıyla maksimum fitoplankton tür tayini elde edebilmek için pratik uygulanabilecek bir protokol oluşturulması hedeflenmektedir.