Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HALİME FİRDEVS TAŞKIN
Danışman: Gülten Manioğlu
Özet:
Su, canlıların hayatını sürdürmesi
için gerekli olan ve hayati önem taşıyan bir kaynaktır. Yeryüzündeki su
kaynakları, döngüsü sayesinde sabit miktarda kalan yenilenebilir kaynaklar
olarak görünse de, iklim değişikliği, küresel ısınma, hızlı kentleşme,
bilinçsiz tüketim gibi sebeplerle içilebilir su miktarı gün geçtikçe
azalmaktadır. Hava sıcaklığının, iklim değişikliği ve küresel ısınma ile su
kaynaklarının hızlı biçimde buharlaşmasına sebep olurken, bilinçsiz ve hızlı
kentleşme ile yeşil alanların yok edilip geçirimsiz yüzeylerin artması da
yerleşme ölçeğinde çeşitli su sorunları yaşanmasına sebep olmaktadır.
Geçirimsiz yüzeyler sebebiyle yer altına süzülemeden kanalizasyon sistemleri
ile uzaklaştırılan yağmur suyu, yer altı su kaynaklarının yeterince
beslenememesine ve dolayısıyla su kıtlığı, kuraklık gibi sorunlara sebep
olmaktadır. Özellikle şiddetli yağışların ardından yer altına süzülemeden akışa
geçen yağmur suyu, kentsel alanlarda sel, taşkın, erozyon gibi felaketlerle
sonuçlanmaktadır. Ayrıca, buharlaşarak temizlenmiş bir şekilde yeryüzüne geri
dönen yağmur suyu, yüzeysel akışa geçtiği için tekrar kirlenmekte ve temiz olan
diğer yer yüzü su kaynaklarının da kirlenmesine yol açmaktadır. Bu nedenle,
olası risk ve felaketlerin azaltılabilmesi açısından mevcut su kaynaklarının
korunduğu, su temini ve su döngüsüne katkı sağlayan, bilinçli su tüketiminin ve
suyun yeniden kullanımının mümkün olduğu, yerleşme ölçeğinde su korunumu
sağlayan yaklaşım ve stratejilere ihtiyaç duyulmaktadır.
Bu tez çalışması kapsamında, yerleşme
tasarımının bir sonucu olan arazi kullanım oranı ve yüzey örtü malzemelerinin
yüzeysel akış miktarını nasıl ve ne derecede etkilediği incelenmiştir. Arazi
kullanım oranları farklı olacak şekilde tasarlanan 9 farklı yerleşme ve bu
yerleşmelerde yüzey örtü malzemesi olarak kullanılabilecek 336 farklı malzeme
kombinasyonu ile her senaryoda oluşabilecek yüzeysel akış miktarı Rasyonel
Yöntem kullanılarak hesaplanmıştır