Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZGÜN ALBAYRAK
Danışman: Elçin Filiz Taş
Özet:
Dünya çapında, hile nedeniyle milyarlarca dolar kaybedilmektedir. Hile, parasal kazanç amacıyla yapılan aldatma eylemidir ve günümüz dünyasında tüm sektörler açısından önemli bir sorun halini almıştır. Bu çalışma kapsamında, hile riski yönetimi ve hile riski yönetiminde iç kontrol sisteminin kullanılması üzerinde durulmaktadır. Çalışmada öncelikle hile kavramı literatüre dayalı olarak açıklanmıştır. Hilenin tüm endüstriler için önemli bir sorun olduğu, uluslararası raporlara ve araştırmalara dayalı olarak anlatılmıştır. Daha sonra hile riskinin yönetilmesinde faydalı bir araç olan iç kontrol sisteminden, uluslararası alanda kabul görmüş iç kontrol modellerinden, iç kontrol ile ilgili standart, yasa ve yönetmeliklerden bahsedilmiştir. Ardından, inşaat sektöründeki hile sorunu üzerinde durulmuştur. Çalışmada, inşaat sektöründe faaliyet gösteren bir çelik konstrüksiyon firmasında örnek uygulama yapılmıştır. Firmanın Satın Alma Süreci, kontrol prosedürlerine göre değerlendirilmiştir. Süreç içindeki hata ve hile riski taşıyan noktalar tespit edilmiş, sürece ait riskler belirlenmiş ve belirlenen riskler etki - olasılık değerlendirmesine tabi tutulmuştur. Son olarak, risklerin etki - olasılık derecelerinin düşürülmesi için önerilerde bulunulmuştur. Uygulama çalışmasının her aşamasında, firma bünyesinde çalışan personel ile bire bir görüşmeler yapılmıştır. Çalışma, hile riski yönetiminin önemi konusunda bir öngörü sağlamaktadır. Seçilen firmanın yalnızca Satın Alma Süreci'nde yapılan değerlendirmeler sonucunda 21 yüksek dereceli risk tespit edilmiştir. Risklerle ilgili gözlemler ise, firmanın iş süreçlerindeki iç kontrol eksikliklerine ve zayıflıklarına işaret etmektedir. Risklere karşı önerilen kontrol faaliyetlerinin, hata ve hile risklerini önlemedeki faydası, çalışma kapsamında net olarak görülmektedir. İç kontrol sistemindeki eksiklikler ve zayıflıklar, firmaları çok sayıda hile ve hata riskiyle karşı karşıya getirmektedir. Süreç içinde ve süreçle entegre bir şekilde çalışan etkin ve etkili bir iç kontrol sistemi, bu risklere karşı kuvvetli bir savunma hattı oluşturmaktadır. Yapılan uygulama çalışması, bu savunma hattının önemini açık bir şekilde ortaya koymaktadır. Tez çalışması, inşaat sektöründe geri planda kalmış olan hile ve iç kontrol konularında literatüre bir katkı yapmakta ve inşaat sektörüne, hile riski yönetiminde iç kontrol sisteminin kullanılması konusunda bir öngörü sağlamaktadır.