Çok Boyutlu Liderlik Teorisinin İnşaat Sektöründe Uygulanabilirliği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ELİF SAYIN

Danışman: Elçin Filiz Taş

Özet:

İnşaat sektöründe gerçekleşen büyümenin bir sonucu olarak, işletmelerin rakiplerinin önüne geçme arzusu artmakta ve yönetsel yetkinlikler önem kazanmaktadır. Buna bağlı olarak etkin liderlik günümüz işletmelerinin en önemli hedeflerinden biri haline gelmiştir. Liderin başarıdaki önemli rolü nedeniyle, liderlik konusu merak uyamdırmıştır ve literatürde bu konuyu açıklığa kavuşturmaya yönelik teoriler yer almaktadırr. Bu teoriler 4 grupta toplanır, bunlar; özellikler teorisi, davranışsallık teorileri, durumsallık teorileri ve durumsallık sonrası modern teorilerdir. Durumsallık teorileri, liderliğin gerçekleştiği ortam koşullarını belirleyici olarak kabul etmesi ve liderin davranışlarını bu koşullara göre şekillendirmesini temel alması dolayısıyla, kendisinden önce gelen liderlik teorilerinden ayrılır. Bu konseptin inşaat sektörüyle paralellik göstermesinin nedeni, proje bazlı üretim yapılması nedeniyle koşulların değişken olmasıdır. Farklılaşan koşullar, inşaat projesine liderlik edenlerin bu değişken koşullara uyum sağlamasını gerektirir. Çok Boyutlu Liderlik teorisi ise; "liderlik stili" ve "takipçilerin gelişim düzeyi" değişkenlerini esas alan bir durumsallık teorisidir. Görev bazlı liderlik yaklaşımını benimsemesi dolayısıyla bu teorinin, inşaat sektörünün gerektirdikleri ile uyum sağlayacağı fikrinden yola çıkılmıştır. Çünkü inşaat sektörü proje bazlı üretim sebebiyle geçici organizasyonel nitelik taşır ve bununla birlikte alt yüklenicilik uygulamalarının yaygın olması da, sektörde liderlik uygulanmasını zorlaştırır. Ancak görev düzeyinde liderlik geliştirmek yoluyla, inşaat sektörünün proje hakim yapısı içerisinde liderlik modeli uygulanabilir. Bu bağlamda tez çalışmasında ÇBL teorisinin inşaat sektöründe uygulanması konusu literatür çerçevesinde incelenmiş ve uygulanan anket yoluyla Türk inşaat sektöründe ÇBL teorisine uygun liderlik davranışının uygulanabilirliği ölçülmüştür. Bunun için, hazırlanan anket formu yapım alanında faaliyet gösteren inşaat firmalarının her kademeden yöneticilerine uygulanmıştır. Anket katılımcılarına inşaat projesi yapım sürecinin içerdiği bazı durumlar verilmiş ve bu durumlar karşısında nasıl bir liderlik davranışını benimsedikleri nedenleriyle birlikte araştırılmıştır. Sonuç olarak, Türk inşaat sektöründe ÇBL teorisine uygun liderlik davranış stilinin uygulanabilir olduğu ve uygulanması halinde elde edilecek avantajlar ve uygulamanın önündeki engeller ortaya koyulmuştur.