Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 1999
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYŞEN ERDEM
Danışman: Elçin Filiz Taş
Özet:
Gelişimi insanlık tarihi kadar eskilere uzanan inşaat işleri, dünyada olduğu gibi, ülkemizde de temel bir sektör dalını oluşturmaktadır. Ülkemiz ekonomisinin itici güçlerinden birini oluşturan bu sektörün uluslararası boyut kazanarak, bir taraftan yeni iş olanakları açması, diğer taraftan da ülkemize büyük tutarlarda döviz kazandırması sektörün önemini daha da arttırmaktadır. Bilindiği gibi inşaat projelerinin yapım süresinin uzun olması, bundan dolayı iklim koşullarından etkilenebilmesi, üretimin sabit bir yerde yapılmasının mümkün olamamasına bağlı olarak sabit işgücü, malzeme, araç-makine ihtiyacının hiçbir zaman belirlenememesi, gerçekleştirilen projelerin birbirinden farklı olması, bir projenin ikinci kez tekrarının mümkün olamaması gibi nedenler, inşaat sektöründe hizmet veren işletmelerin, diğer iş kollarındaki işletmelere kıyasla, farklı sorunları olduğunu göstermektedir. İnşaat sektörü, çok sayıda bireyi ve işletmeyi kapsayan bir sektördür. İnşaat sektörüne girdi temin eden pek çok işletme mevcuttur. Birbirinden farklı, kültürel ve sosyal yapıda, farklı amaçlarda çok sayıda birey ve işletmenin varlığı ve yapım işinin içerdiği iş kalemlerinin çokluğu, inşaat sektörünün karmaşık yapıda ve ihtilafa müsait bir sektör olduğunu göstermektedir. inşaat sektörü yüksek kann elde edilebildiği; buna karşın aynı oranda yüksek risklerin söz konusu olduğu bir alandır. İnşaat projeleri, fizibilite çalışmalarının ve tasarımın gerçekleştirildiği soyut aşamadan uygulamanın tamamlandığı somut aşamaya kadar pek çok belirsizlik ve risk içermektedir. Projelerde, başlangıçta hedeflenenler ile uygulama sırasında gerçekleşenler arasında çoğu zaman büyük farklılıklar söz konusu olmaktadır. Ortaya çıkan bu farklılıklar inşaat işletmeleri için önemli kayıplara sebep olabilmektedir. Bu nedenle, inşaat sektörü, belki de risk yönetimi uygulamalarının en gerekli olduğu sektörlerden biridir. Belirsizliklerin çok fazla olduğu inşaat sektöründe, projelerin kaça mal olacağını gerçekçi olarak tahmin etmek, işletme için karlı olup olmayacağını önceden kestirmek sermaye şirketi olmayan, işverenin parası ile iş yapmaya çalışan, varlıklarını, ancak, proje gerçekleştirdikleri sürece devam ettirebilen yüklenici inşaat işletmeleri için özellikle önemlidir. Yüklenici inşaat işletmelerinde, risk yönetim uygulamalarının etkinliği, risk yönetim sisteminin sağladığı düşünce disiplinine yapı üretim süreci boyunca, kararlı ve istikrarlı bir biçimde bağlı kalınması ile sağlanmaktadır. Yapı üretim sürecinin, özellikle, kritik kararların alındığı, aşamalarında, risk yönetimi uygulamalarının sonuçlarının, alınacak bu kararlara yansıtılması, yüklenici inşaat işletmelerinin, bu işten bekledikleri kan elde etmelerini sağlayacaktır. Bu anlamda, yüklenici inşaat işletmelerinin, risk yönetim uygulamalarını kullanmalarının en gerekli olduğu aşama, sözleşme koşullarının düzenlenmesi aşamasıdır. Bu aşamada, yüklenici inşaat işletmelerinin girecekleri hukuksal ilişkinin yapısını çok iyi irdelemeleri, bu yapının kendileri için uygunluğunu sınamaları ve saptadıkları riskleri uygun sözleşme koşullan ile transfer etme stratejisini geliştirmeleri gerekmektedir. Bu nedenle, bu aşamada verilecek kararların, projenin önceden saptanan, maliyet, kalite ve süre hedeflerine ulaşılmasındaki önemi çok büyüktür. Bu çalışmanın amacı, ülkemiz inşaat sektöründe, yüklenici inşaat işletmeleri için, yaygın olarak kullanılmayan "risk yönetimi" kavramının önemini vurgulamak, yüklenici inşaat işletmelerinin, bina inşaatlarına ilişkin karşılaşabilecekleri olası riskleri, önceden tespit ederek önlem alma yoluna gitmelerinin, hedefledikleri kara ulaşmada en önemli adımlardan biri olduğunu belirtmek, sözleşme koşullarının düzenlenmesi aşamasının, karşılaşılabilecek risklerin saptandığı ve çözüm stratejilerinin geliştirildiği önemli bir aşama olduğunu vurgulamak ve yüklenici inşaat işletmelerinde bina inşaatlarına ilişkin olası risklere yönelik çözüm stratejilerinin neler olabileceğini tartışmaktır