Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GİZEM CAN
Danışman: Elçin Filiz Taş
Özet:
Globalleşen dünyada ortaya çıkan gereksinimler ve ilerleyişlerle oluşan tabloda, yüklenici firmalar da yer almaya çalışmakta, bu amaç doğrultusunda ortaklıklar kurarak, projeler gerçekleştirmektedirler. Bununla birlikte, ulusal taleplerde yaşanabilen düşüş doğrultusunda ya da doğrudan farklılaşmak ve gelişmek adına, hedeflerini başka ülkelere yönelten yüklenici firmalar da bulunmakta, uluslararası platformda yer almayı amaç edinmekte ve uluslararası nitelikteki projelere eğilim göstermektedirler. Günümüzde giderek canlanan ve hızla büyüyen inşaat sektöründe gerek projelerin büyüklüğü, gerekse yeni pazarlara girme arayışının da etkisiyle birlikte, çeşitli hedeflerle bir araya gelerek ortaklık kuran yüklenici firmaların, en çok talep ettikleri ortaklık tiplerinden birisi joint venture ortaklıklarıdır. Joint venture ortaklıkları, çoğunlukla yüklenici firmaların belirli bir projeyi gerçekleştirmek üzere, belirli bir süre için bir araya geldikleri ortaklıklardır. Bir inşaat projesinin gerçekleşmesinde, işveren ve inşaatı gerçekleştiren yüklenici firma, projenin en önemli katılımcılarındandır. İşveren ile yüklenici firma arasındaki ilişkiler çok kritik ve önemli olsa da, bir joint venture projesinde ortaklığı oluşturan firmalarının süreç boyunca yaşayacakları ilişkiler de büyük önem taşımaktadır. Bu durumda, bir projenin başarılı bir şekilde tamamlanmasında joint venture ortaklığını oluşturan firmalar arasındaki ilişkileri irdelemek ve bu ilişkileri maksimum fayda sağlayacak şekilde yapılandırmak önem kazanmaktadır. Kurulacak olan joint venture ortaklığının uygun bir şekilde yapılandırılması, yürütülmesinin ve projenin başarılı bir şekilde tamamlanmasının sağlanması, en az işveren ve yüklenici firma arasındaki ilişki kadar önemlidir. Joint venture oluşturan ortaklar, ortaklık süreci boyunca, hem işverenle olan ilişkilerini, hem de kendi aralarındaki ilişkileri sorunsuz yürütmek, anlaşmazlıkları minimize etmek ve ilişkilerini düzenlemek amacıyla sözleşmeler imzalamaktadırlar. Ancak; joint venture ortakları, sözleşmelerin düzenlenmesinde yapılan hatalar ve ortakların süreç boyunca gösterdiği yaklaşım farklılıkları başta olmak üzere pek çok sorun yaşayabilmektedir. İnşaat firmalarının joint venture süreci boyunca yaşadığı anlaşmazlıklar genellikle; sözleşmelerin yapısından, yönetimden, kültürel farklardan ve dış etkenlerden kaynaklanmaktadır. Anlaşmazlık konuları ise; çoğunlukla yönetim anlayışı, iletişim eksikliği, projenin kapsamı, kalite anlayışı, teknik yetersizlikler, gibi teknik ve yönetim esaslı konulardan ya da ödemeler, masraflar ve öngörülemeyen maliyetler gibi finansal durumlardan oluşmaktadır. Joint venture projesinin başarısını artırabilmek ve ortaklar arasında yaşanabilecek anlaşmazlıkları azaltabilmek için, anlaşmazlıklar yaşanmadan önce maksimum tedbirleri almak, anlaşmazlıkların yaşanması durumunda da, anlaşmazlıkları hukuksal boyuta ulaşmadan en iyi şekilde çözümlemek esas olmalıdır. Bunun içinde, gerekli tüm önlemlerin en baştan alınması, önceki deneyimlerden yararlanılması, sözleşmelerin kapsamlı ve özenli hazırlanması, doğru ortak seçimi , iletişim yollarının açık bulundurulması önemlidir. Bu tez çalışmasında joint venture oluşturan ortakların, özellikle de inşaat firmalarının joint venture ortaklıklarının joint venture süreci boyunca birbirleri ile olan ilişkilerinin ortaya konması, anlaşmazlık sahalarının tespit edilmesi ve çözüm yollarının neler olabileceği konusunun araştırılması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, tez çalışmasının ilk bölümünde teze giriş yapılarak mevcut literatür çalışmaları özetlenmiştir. İkinci ve üçüncü bölümlerde, joint venture kavramı ve genel özellikleri ele alınmış, joint venture ortaklığı oluşturan firmaların birbirleri ile olan ilişkileri, ortaklığın kurulma aşaması, joint venture ortakları arasındaki sözleşme süreci ve bu sözleşmelerin genel özellikleri incelenmiştir. Tezin dördüncü bölümünde, joint venture süreci boyunca ortaklar arasında çıkabilen anlaşmazlıklar ile birlikte bu anlaşmazlıkların nedenleri ortaya konularak, bunların ortadan kaldırılması ve projenin başarılı bir şekilde tamamlanması için, ortaklığın kurulması, sözleşme aşaması ve proje süreci boyunca dikkat edilmesi gereken hususlar ortaya konulmuştur. Tezin beşinci bölümünde ise; iki farklı proje için oluşturulan joint venture ortaklıkları olarak, inşaat sektöründe yer alan iki Türk inşaat firmasının yurt dışında oluşturduğu joint venture ortaklığı ile bu iki Türk firmasından birisinin bir yabancı inşaat firmasıyla yurt dışında oluşturduğu uluslararası joint venture ortaklığı seçilmiş ve örnek olaylar, sözleşme, süreç ve anlaşmazlıklar kapsamında incelenmiştir. İnceleme sonuda, ideal bir joint venture ortaklığının oluşturulmasına yönelik çıkarımlarda ve önerilerde bulunulmuştur.